Werkwijze Netwerk Pijnrevalidatie Limburg
In 2016 bundelden de Universiteit Maastricht en Adelante Zorggroep hun expertise op het gebied van pijnrevalidatie door het oprichten van het Expertisecentrum Pijn en Revalidatie. In het centrum verbinden ze wetenschappelijk onderzoek, innovatie en zorg voor betere revalidatiezorg voor chronische pijn. Als onderdeel van onderzoek en innovatie van de zorg is in de Oostelijke Mijnstreek in 2017 het Netwerk Pijnrevalidatie Limburg ingericht zoals wordt voorgesteld in de zorgstandaard Chronische Pijn (2017). De evaluatie van zorg in het netwerk volgt de Quadruple Aim; Er wordt getoetst of het netwerk inderdaad leidt tot een betere gezondheid (ofwel beter functioneren ondanks pijn), betere tevredenheid over zorg van patiënten, lagere kosten van de zorg en een verbeterde werkkwaliteit van de zorgverleners. Het netwerk is een samenwerkingsverband waarin huisartsen, praktijkondersteuners, paramedici en revalidatie-zorgaanbieders vanuit de eerste, tweede en derde lijn samenwerken met één gezamenlijke visie op chronische pijn: Het verbeteren van functioneren met pijn. Momenteel wordt het netwerk uitgebreid in de regio Parkstad en verder geëvalueerd. Klik hier voor meer informatie.
In de praktijk
De huisarts en fysiotherapeut zijn het eerste aanspreekpunt voor mensen met pijnklachten. Mensen die gespecialiseerde zorg nodig hebben, worden verwezen naar een revalidatiearts In het netwerk worden deze zorgprofessionals ondersteund met wetenschappelijk onderbouwde tools om de complexiteit van de klachten van de patiënt goed in kaart te brengen. Op basis hiervan wordt de patiënt verwezen naar de best passende behandeling. Door de hele transmurale keten heen, wordt de behandeling ondersteund met een eHealth applicatie. In deze applicatie kan de patiënt dagboekjes bijhouden, contact onderhouden met de zorgprofessional en educatielessen over (chronische) pijn volgen. Ook de zorgprofessional heeft toegang tot deze applicatie en kan zo de voortgang van de patiënt monitoren. In het kader van kwaliteitsborging wordt er actief gewerkt aan het bevorderen van de samenwerking tussen de verschillende zorgprofessionals (door het organiseren van diverse (praktijk)bijeenkomsten). Ook vindt er scholing plaats van zorgprofessionals bij start deelname in het Netwerk Pijnrevalidatie Limburg in het herkennen van mensen beperkt door chronische pijn, het bepalen van de complexiteit van de klachten, het geven van educatie en het behandelen van mensen vanuit een biopsychosociale visie.
Achtergrond
Twee miljoen Nederlanders worden dagelijks geconfronteerd met chronische pijn aan het houdings- en bewegingsapparaat. Deze pijnklachten kunnen de kwaliteit van leven fors beïnvloeden, en hebben vaak een aanzienlijke impact op de samenleving. Recent NIVEL-onderzoek laat zien dat dat pijnklachten aan het houdings- en bewegingsapparaat de belangrijkste reden zijn voor huisarts-consultatie. In 2015 waren de kosten voor gezondheidszorg voor aandoeningen aan het bewegingsapparaat en bindweefsel ruim 6 miljard euro en daarmee eindigden ze in de top 5 van meest dure aandoeningen. Tel daarbij nog 4.1 miljard euro per jaar aan kosten voor ziekteverzuim, productiviteitsverlies en arbeidsongeschiktheid en de impact van pijn op de samenleving.
Een reden voor deze hoge kosten lijkt te zijn dat het huidige gezondheidszorgsysteem niet optimaal is ingericht om het probleem chronische pijn adequaat te lijf te gaan. Een patiënt met chronische pijn raakt in ons medisch ingerichte zorgsysteem, met het accent op medische diagnostiek en behandeling, vaak hopeloos verloren. Vele lijders van pijn blijven in dit zorgsysteem zoeken naar de ultieme oplossing om van de klachten af te komen. Dat houdt, vanwege het ontbreken van een effectieve behandeling, vaak een gang van de ene naar de andere specialist en een reeks opeenvolgende (onsuccesvolle) behandelingen in. Helaas voor veel mensen een tijdrovende en, door de zorgconsumptie en verminderde participatie, kostbare maar uiteindelijk teleurstellende weg. Onderzoek toont aan dat 34-79% van de patiënten hun zorg voor chronische pijn als onvoldoende duiden. Vraagt dit pijn probleem niet om een andere aanpak? Zou een oplossing kunnen zijn het focussen op gezondheid en functioneren ondanks pijn in plaats van ziekte, zoals wordt nagestreefd in revalidatiezorg?
Machteld Huber definieert gezondheid als het vermogen zich aan te passen en eigen regie te voeren, in het licht van de fysieke, emotionele en sociale uitdagingen van het leven. In het vorig jaar gepubliceerde rapport van de taskforce “De juiste zorg op de juiste plaats” wordt het geadviseerd gezondheid en niet ziekte centraal te stellen waarbij het functioneren van de mens het vertrekpunt is. In een dergelijke aanpak is aandacht voor (verandering van) gedrag en zelfmanagement. Momenteel is de zorg versnipperd en onvoldoende op elkaar afgestemd. Dit kan worden ondervangen door samen te werken. In de Zorgstandaard chronische pijn wordt richting gegeven aan de visie ten aanzien van pijn en op de inrichting van de zorg om de samenwerking te bevorderen. In de Zorgstandaard wordt een stepped en matched care zorgmodel beschreven waarin de integrale behandeling voor patiënten met chronische pijn op maat wordt ingepast op basis van de ernst van de klachten, de mogelijkheden van de patiënt en de ervaringen met eerdere behandelingen. Hierdoor ontstaat een netwerk van zorgverleners betrokken bij patiënten met chronische pijn.
Een reden voor deze hoge kosten lijkt te zijn dat het huidige gezondheidszorgsysteem niet optimaal is ingericht om het probleem chronische pijn adequaat te lijf te gaan. Een patiënt met chronische pijn raakt in ons medisch ingerichte zorgsysteem, met het accent op medische diagnostiek en behandeling, vaak hopeloos verloren. Vele lijders van pijn blijven in dit zorgsysteem zoeken naar de ultieme oplossing om van de klachten af te komen. Dat houdt, vanwege het ontbreken van een effectieve behandeling, vaak een gang van de ene naar de andere specialist en een reeks opeenvolgende (onsuccesvolle) behandelingen in. Helaas voor veel mensen een tijdrovende en, door de zorgconsumptie en verminderde participatie, kostbare maar uiteindelijk teleurstellende weg. Onderzoek toont aan dat 34-79% van de patiënten hun zorg voor chronische pijn als onvoldoende duiden. Vraagt dit pijn probleem niet om een andere aanpak? Zou een oplossing kunnen zijn het focussen op gezondheid en functioneren ondanks pijn in plaats van ziekte, zoals wordt nagestreefd in revalidatiezorg?
Machteld Huber definieert gezondheid als het vermogen zich aan te passen en eigen regie te voeren, in het licht van de fysieke, emotionele en sociale uitdagingen van het leven. In het vorig jaar gepubliceerde rapport van de taskforce “De juiste zorg op de juiste plaats” wordt het geadviseerd gezondheid en niet ziekte centraal te stellen waarbij het functioneren van de mens het vertrekpunt is. In een dergelijke aanpak is aandacht voor (verandering van) gedrag en zelfmanagement. Momenteel is de zorg versnipperd en onvoldoende op elkaar afgestemd. Dit kan worden ondervangen door samen te werken. In de Zorgstandaard chronische pijn wordt richting gegeven aan de visie ten aanzien van pijn en op de inrichting van de zorg om de samenwerking te bevorderen. In de Zorgstandaard wordt een stepped en matched care zorgmodel beschreven waarin de integrale behandeling voor patiënten met chronische pijn op maat wordt ingepast op basis van de ernst van de klachten, de mogelijkheden van de patiënt en de ervaringen met eerdere behandelingen. Hierdoor ontstaat een netwerk van zorgverleners betrokken bij patiënten met chronische pijn.